Het probleem
De eerste alinea zet het probleem scherp neer: ‘Japanse ouderen kiezen steeds vaker bewust voor de cel. Ze begaan lichte misdaden, zoals winkeldiefstal, in de hoop gevangen te worden gezet. De gepensioneerden zien gevangenschap als de enige manier om te ontsnappen aan eenzaamheid en armoede’. Inmiddels is 20% van de gedetineerden in Japanse gevangenissen 65 jaar of ouder.
De situatie in Nederland
Ook in Nederland sluiten de verzorgingshuizen. Ouder worden doe je in je eigen huis, of dit nu een koop- of huurwoning is, een eengezinswoning of een flat. Als ouderenhuisvester verhuren we alleen woningen die geschikt zijn om oud in te worden: gelijkvloerse woningen met lift, een woongebouw met een ontmoetingsruimte en een huismeester. Met de sluiting van de verzorgingshuizen en de strengere toegang tot een verpleeghuis, kunnen onze woongebouwen worden gezien als de bejaardenhuizen van de toekomst. Het is niet zozeer de vraag wat we daarvan vinden. Het is eerder de vraag wat onze bewoners nodig hebben, naast een geschikte woning, om daadwerkelijk zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. Door de vrije marktwerking wordt de zorg 1-op-1 aan huis geregeld. Naast een geschikte woning en passende zorg is het gevoel van welbevinden, ook wel welzijn genoemd, erg belangrijk.
Emotionele en sociale eenzaamheid
Welbevinden gaat enerzijds om voldoende welvaart en anderzijds om plezierig kunnen wonen en gelukkig kunnen leven. Eenzaamheid speelt hierin een belangrijke rol. Van Tilburg (2007) onderscheid twee soorten eenzaamheid: emotionele en sociale eenzaamheid. Er wordt gesproken van emotionele eenzaamheid als iemand een sterk gemis ervaart van een intieme relatie, een emotioneel hechte band met een partner of een vriendin. Zeker bij onze doelgroep zien we deze vorm van eenzaamheid als een partner, vriend of naaste buur overlijdt. Er wordt gesproken over sociale eenzaamheid als iemand betekenisvolle relaties mist met een bredere groep mensen (kennissen, collega’s, buurtgenoten of mensen met dezelfde belangstelling).
Oplossingen tegen eenzaamheid
Eenzaamheid is een groot probleem onder ouderen. Er zijn verschillende werkzame factoren specifiek voor ouderen die helpen tegen eenzaamheid (Movisie, 2016):
- groepsaanpak en activiteiten gericht op het verbeteren van het sociale netwerk, sociale activiteiten en sociale steun;
- activiteiten gericht op het vergroten van de eigenwaarde en de persoonlijke controle bevorderen de lange termijn effectiviteit;
- leren omgaan met computer en internet;
- actieve bijdrage van ouderen bij het ontwikkelen en uitvoeren van activiteiten.
Activiteiten ondernemen
Als ouderenhuisvester signaleren we eenzaamheid onder onze bewoners. Op verschillende manieren proberen we hier vorm aan te geven. We geven bewoners de ruimte en stimuleren hen om zelf activiteiten te ondernemen. Hierin faciliteren we bijvoorbeeld door fysieke ruimten beschikbaar te stellen, mee te denken en ons netwerk in te zetten. Veelal gaat het om activiteiten en initiatieven in een woongebouw. Steeds vaker zien we dat bewoners hun kwaliteiten willen inzetten voor hun naaste buren en voor ouderen in het algemeen. Het gebeurt steeds meer vanzelf, wat mooi is om te zien.
Woongebouwen de toekomst?
Die bejaardenhuizen van de toekomst. Misschien zijn dat inderdaad onze woongebouwen. En met de initiatieven die bewoners ondernemen, soms met en ook veel zonder onze steun, ontstaan er prachtige communities. Waar mensen naar elkaar omkijken, waar je er als oudere toe doet. Dit moeten we zien vast te houden en verder uit bouwen. Want de situatie in Japan, dat is wel het laatste waar we naar toe willen.
Samenwerking SOR en Woonz.nl
SOR en Woonz.nl werken nauw samen door het delen van kennis en ervaring. We geloven in verbinding van organisaties die ieder vanuit een eigen invalshoek het leven van senioren makkelijk, fijner en mooier kan maken. Samen kleuren we later in.
