Hoe wonen senioren op dit moment?
Senioren wonen op dit moment grotendeels in koopwoningen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek berekende het: twee op de drie 55-plussers woont in een koopwoning. Wel daalt het eigenwoningbezit met de leeftijd:
- Van de 55- tot 65-jarigen woont 71% in een koopwoning;
- Van de 75-plussers woont 50% in een koopwoning.
Huidige woning
Slechts een tiende van de 65- tot 75-jarigen en een kwart van de 75-plussers woont in een seniorenwoning. Overgrote meerderheid van 65- tot 75-jarigen woont in een eengezinswoning met meerdere verdiepingen. Een derde daarvan geeft aan dat de fysieke kwaliteit van hun woning ongeschikt is op lange termijn. 75-plussers geven aan graag te willen verhuizen naar een seniorenwoning (73%).
Meer lezen rondom het thema verhuizen?
Download gratis het themaboek verhuizen
Plannen politiek woningnood
Het kabinet neemt maatregelen tegen de woningnood en heeft als doel om tot en met 2030 speciaal voor senioren 250.000 nieuwe woningen te bouwen. Doordat senioren verhuizen, kan de doorstroom in de woningmarkt bevordert worden. Tot slot worden procedures voor het plaatsen van tijdelijke woningen verder vergemakkelijkt.
Hoe ziet de ouderenzorg eruit?
Het aantal senioren neemt fors toe. In 2030 zijn er ruim 2 miljoen 75-plussers; dat is 12% van de bevolking. Binnen die groep zal ook het aantal 85-plussers flink groeien waardoor de vraag naar zorg automatisch zal toenemen.
Zorgprofessionals en potentiële mantelzorgers neemt af
Het aantal zorgprofessionals en potentiële mantelzorgers neemt de komende jaren fors af. Het aandeel 20- tot 64-jarigen zal de komende jaren afnemen van 59% (2018) naar 55% (2030). De potentiële beroepsbevolking zal afnemen met ongeveer 310.000 mensen. Momenteel werken er zo’n 1,2 miljoen mensen in de zorg: dat is 13% van de werkzame bevolking. De komende jaren zijn er extra medewerkers in de zorg nodig.
De groep 50- tot 74-jarigen biedt relatief vaak mantelzorg aan (schoon)ouders. 85-plussers ontvangen vaak mantelzorg. Mantelzorg zal vermoedelijk ook vaker door leeftijdsgenoten worden geboden, omdat senioren in 2030 vaker samenwonen, maar ook vaker kinderloos zijn.
Mobiel en flexibel
Er zijn diverse verwachtingen over de zorgprofessional in de toekomst. Zo werkt deze steeds vaker als zzp’er, in netwerken of in wijkteams. De functie verandert ook: zij zullen meer gericht zijn op de veerkracht en zelfmanagement van de senioren zelf. Naar verwachting zal (medische) zorg steeds meer bij de senior thuis plaatsvinden. Er zullen dus mobiele en flexibele zorgprofessionals nodig zijn die via telecommunicatie en huisbezoeken het ziekteproces begeleiden en monitoren.
Technologie
Technologie wordt regelmatig genoemd als een manier om de behoefte aan personeel in de zorg te verlagen en de zorg goedkoper te maken. Maar in hoeverre zijn mensen bereid om technologieën te omarmen? Een succesvol voorbeeld is zorgrobot Tessa. Zij helpt mensen die ondersteuning in hun dagstructuur kunnen gebruiken, bijvoorbeeld mensen met dementie. Tessa herinnert aan kleine taken en geplande afspraken. Mensen lijken er dus wel toe bereid als het gaat om diagnostiek. Vooral het idee dat robots intermenselijke contacten zullen overnemen, roept (nog) weerstand op.
Zorg op afstand
Zorgmedewerkers zelf verwachten veel van nieuwe technologie, maar de impact voor het dagelijks werk is voor hen vaak nog onduidelijk. Zorgprofessionals voorzien echter ook dilemma’s rondom het afstandelijker worden van zorg door meer zorg op afstand, zoals beeldbellen, en het persoonsgericht werken.
Plannen politiek ouderenzorg (WOZO-programma)
Zelfs als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan: dit stelt het ministerie van VWS als de nieuwe norm voor de toekomst van de ouderenzorg. Minister Conny Helder presenteerde op 4 juli 2022 het nieuwe programma voor de toekomst van de ouderenzorg: Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen, ofwel WOZO. Met het WOZO-programma wil de minister samen met partners bereiken dat ondersteuning en zorg zich aanpassen aan de voorkeur van senioren om zo lang mogelijk regie op het eigen leven te houden en dat zware, complexe zorgvragen zo lang mogelijk worden uitgesteld of zelfs worden voorkomen. Klik hier om meer te lezen over het WOZO-programma.
Conclusie
De vergrijzing is in volle gang. Er liggen veel veranderingen en vraagstukken op de stapel zowel op het gebied van wonen, zorg als technologie. Er zijn nog veel onduidelijkheden en onzekerheden over hoe zorg uitgevoerd kan en gaat worden. Duidelijk is dat er meer van onszelf en elkaar gevraagd gaat worden. De woningnood blijft een probleem en de doorstroom blijft achter. Het bouwen van seniorenwoningen zal de doorstroom moeten bevorderen.
Bronnen
- CBS - 55-plussers over hun (toekomstige) woning
- Rijksoverheid - Maatregelen tegen woningnood
- Rijksoverheid - Nieuw programma ouderenzorg: meer digitaal, meer thuis en meer eigen regie
- SCP - Trends in de ouderenzorg
- Rijksoverheid - WOZO Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen
- Tekort woningen voor ouderen ook problemen voor de zorg