Het netwerk van de hulpvrager, waaronder mantelzorgers, moet hierdoor steeds meer ondersteuning en zorg geven. Sterker nog: de mantelzorger is de factor die het (comfortabel) thuis blijven wonen in veel gevallen mogelijk maakt. Meer dan 1 op de 3 Nederlanders (16+) geven mantelzorg (circa 4,4 miljoen mantelzorgers)!
Waar lopen mantelzorgers tegenaan?
Mantelzorgers voelen zich meestal nuttig, nodig, gewaardeerd en belangrijk. De belasting en verantwoordelijkheden van het verzorgen, kunnen wel leiden tot klachten als emotionele, psychologische en fysieke stress. De meest voorkomende symptomen van zorgstress betreffen vermoeidheid, slapeloosheid, maagproblemen, depressiviteit en woede. Verder hebben mantelzorgers vaak minder tijd voor zichzelf en hun eigen sociale leven, en komen ze minder toe aan rust en recreatief bewegen. Ten slotte vragen de onvoorspelbaarheid en oncontroleerbaarheid van veel (chronische) ziektebeelden een hoge waakzaamheid van de mantelzorger. Dit kan weer leiden tot secundaire spanning op het werk en in (eigen) gezin.
Ontlasten mantelzorgers
Het vermogen tot mantelzorgen neemt af bij toename van stress en depressie. Buiten het negatieve effect op de mantelzorger zelf, zijn er soms ook negatieve effecten op degene waarvoor hij of zij zorgt. Zo kan zorgstress bij de mantelzorger ook leiden tot depressie bij hun naaste, waardoor het niveau van zijn of haar functioneren verder afneemt dan op basis van leeftijd of ziektebeeld verwacht mag worden.
Om effectief te kunnen blijven mantelzorgen, is ondersteuning ook voor mantelzorgers soms gewenst of zelfs noodzakelijk. Dat is niet alleen fijn voor de mantelzorger zelf, maar helpt er ook voor zorgen dat hun naasten zo lang mogelijk (comfortabel) thuis kunnen blijven wonen. Er zijn verschillende manieren waarop mantelzorgers ondersteund kunnen worden, bijvoorbeeld met steungroepen, (technologische) hulpmiddelen en respijtzorg.
Respijtzorg
Respijtzorg is een tijdelijke vervanging van mantelzorg. Iemand anders neemt de taken over, zodat de mantelzorger even tijd heeft om andere dingen te doen. Bijvoorbeeld als een mantelzorger op vakantie wil. Respijtzorg helpt voorkomen dat een mantelzorger overbelast raakt. Er zijn verschillende vormen van respijtzorg, zoals hulp aan huis en opvang buitenshuis, bijvoorbeeld dagopvang of logeeropvang. Respijtzorg kan zowel professionele zorg als vrijwilligerszorg betreffen. Soms is structurele vervangende zorg mogelijk, zoals dagopvang. Ook kan het gaan om een gezamenlijke vakantie, waarbij de zorg op het vakantieadres door derden wordt overgenomen. Hierdoor kan de mantelzorger ontspannen, tot rust komen en desgewenst eigen activiteiten ondernemen.
Klein Wonen Magazine
Deze blog is eerder geplaatst in Klein Wonen Magazine nr. 5 in 2019. De blog was onderdeel van een special over mantel- en respijtzorg. Daarin staan veel adressen van vakantiebungalows, aangepaste vakantiehuizen, rolstoelvakantie, mantelzorgwoningen, boerenerven, enz.
Met de zomer 2021 in het vooruitzicht heeft Klein Wonen Magazine de blog en special opnieuw uitgelicht. Klik hier om naar de volledige special te gaan en kijk vanaf blz. 48: Dossier Mantel- en respijtzorg.
Blog door Wim G. Kromwijk, directeur LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie).